1. Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը:

45 : 9 + 36: 9 =9

 81: 9 + 18: 9 =11

 72: 9 + 27: 9=11

 9: 9 + 90 : 9=11

42: 6 + 54: 6 =16

12: 6 + 36: 6 =12

 6: 6 + 60 : 6 =11

 48: 6 + 24 : 6 =12

2. Լուծի՛ր խնդիրները։

ա/ Սոնայի մտապահած թիվը 8 անգամ մեծ է 30-ից, իսկ Նատալին մտապահած թիվը 60 անգամ փոքր է Սոնայի մտապահած թվից: Ո՞ր

240 Սոնայի Նատալին 4

բ/ Դանիելն  ունի 540 դրամ: Եթե նա 50 դրամ տա Մհերին, նրանք կունենան հավասար քանակությամբ դրամ: Որքա՞ն դրամ ունի Մհերը:

Մհերը540-50-490

գ/Լորան  ունի 650 դրամ: Եթե նա Աստղիկից վերցնի 20 դրամ, նրանք կունենան հավասար քանակությամբ դրամ: Որքա՞ն դրամ ունի Աստղիկը։ 690+20=710 Լորան650

Մի անմիտ մարդ հունապի ծառը դժնիկ կարծելով հատեց արմատից։ Ծառը զայրանալով ասաց. — Ո՛վ անագորույն, ծառը պտղից պետք է ճանաչել և ոչ թե տեսքից։ Առակս վերաբերում է անմիտ դատողներին` թագավորներին, իշխաններին, դատավորներին և եկեղեցու առաջնորդներին, հանդիմանելով, որ անվարժ են դատում, որով և բազում վնաս են գործում, բարուն իբրև չարի խոշտանգելով։

Աթաբեկ Խնկոյան
Մի անգամ
Առյուծ արքան
Մռնչում էր կողի ցավից.
Գազանները ամեն կողմից
Եկան հիվանդ արքային տեսնելու,
Բայց մեջներին չկար աղվեսը:
Էնտեղ մեկն էլ մի պառավ գել
Ասավ. – Արքա, ախր ի՞նչ կա,
Որ աղվեսըհաճուճ-մաճուճ Թիզ ու կեսը, քեզ չի հարգել, Տես, չի եկել: Ցավը թողածարքան գոռաց,
Թե` հա թռեք, էն ըմբոստին
Մոտս բերեք:
Հինգ, վեց գազան ելան հասան,
Էն աղվեսին մի կերպ գտան,
Պատճառն ասին, բերին ատյան:
23
Արքան գոռաց.

• Ո՞ւր ես, մեռած…
• Ասեմ ձեռաց,-աղվեսն ասաց.
• Տեր վեհափառ, խնդիրս առ,
  Որ լսեցիդու հիվանդ ես, Էլ ինչ ասեմ, ինձ հո գիտես, Ինչպես գլխիս կրակ վառած Եվ պատանս էլ թևիս առած Հա էստեղ, հա էնտեղ, Վերջը գտա ցավիդ դեղը, Գելի մորթին արա մուշտակ, Միսը շորվա, խմի տաք-տաք,
  Քրտնեց կողդ, կանցնի դողդ:
  Որ չտվեց էսպես թելին,
  Իսկույն գետին դրին գելին:
  Արքան հագավ գելի կաշին,
  Միսը կերավ նախաճաշին:
  Քրտնեց կողը, անցավ դողը
  Մեջտեղ գնաց զրպարտողը:
  Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Դո՛ւրս գրիր քեզ անծանոթ բառերն ու բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:
   աատյան-դատարան վեհափառ-փառաոր շորվա-գյուղական ճաշ թիզ ու կես-ցածրահասակ ընբոստ-չլսող
2. Ինչպիսի՞ն էր ստեղծագործության աղվեսը:
   աղվեսը հաճուճ – մաճուճ չէր եկել առյուծին տեսաքցուցյան
3. Ինչպիսի՞ն էր ստեղծագործության գայլը:
   գելը պառավ էր և վատ ընկեր քանիոր մատել էր աղվեսին
4. Ստեղծագործությունից դուրս գրի՛ր 3-ական միավանկ և երկվանկ բառ:միավանկ երկվանկ
5. Վատ ընկերը
6. Աթաբեկ Խնկոյան
7. Մի անգամ
8. Առյուծ արքան
9. Մռնչում էր կողի ցավից.
10. Գազանները ամեն կողմից
11. Եկան հիվանդ արքային տեսնելու,
12. Բայց մեջներին չկար աղվեսը:
13. Էնտեղ մեկն էլ մի պառավ գել
14. Ասավ. – Արքա, ախր ի՞նչ կա,
15. Որ աղվեսըհաճուճ-մաճուճ Թիզ ու կեսը, քեզ չի հարգել, Տես, չի եկել: Ցավը թողածարքան գոռաց,
16. Թե` հա թռեք, էն ըմբոստին
17. Մոտս բերեք:
18. Հինգ, վեց գազան ելան հասան,
19. Էն աղվեսին մի կերպ գտան,
20. Պատճառն ասին, բերին ատյան:
21. 23
22. Արքան գոռաց.
23. Ո՞ւր ես, մեռած…
24. Ասեմ ձեռաց,-աղվեսն ասաց.
25. Տեր վեհափառ, խնդիրս առ,
    Որ լսեցիդու հիվանդ ես, Էլ ինչ ասեմ, ինձ հո գիտես, Ինչպես գլխիս կրակ վառած Եվ պատանս էլ թևիս առած Հա էստեղ, հա էնտեղ, Վերջը գտա ցավիդ դեղը, Գելի մորթին արա մուշտակ, Միսը շորվա, խմի տաք-տաք,
    Քրտնեց կողդ, կանցնի դողդ:
    Որ չտվեց էսպես թելին,
    Իսկույն գետին դրին գելին:
    Արքան հագավ գելի կաշին,
    Միսը կերավ նախաճաշին:
    Քրտնեց կողը, անցավ դողը
    Մեջտեղ գնաց զրպարտողը:
    Հարցեր և առաջադրանքներ
26. Դո՛ւրս գրիր քեզ անծանոթ բառերն ու բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:
    
27. Դո՛ւրս գրիր քեզ անծանոթ բառերն ու բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր
28. թիզ ու կես-ցածրահասակ
29. ըմբոստ-չլսող
30. ատյան-դատարան
31. վեհափառ-փառավոր
32. շորվա-գյուղական ճաշ
33. Ինչպիսի՞ն էր ստեղծագործության աղվեսը:Աղվեսը հաճուճ-մաճուճ էր,չէր եկել առյուծին տեսակցության։
    միավանկ երկվանկ
34. գայլ աղվես
35. կող առյուծ
36. ցավ մեռած
37. Ինչպիսի՞ն էր ստեղծագործության գայլը:
    Գելը պառավ էր և վատ ընկեր ,քանի որ մատնել էր աղվեսին։
38. Ստեղծագործությունից դուրս գրի՛ր 3-ական միավանկ և երկվանկ բառ:
    միավանկ երկվանկ
39. Գրի՛ր տրված բառերի հականիշները.
    Վախկոտ – ղիզախ
    Մեղավոր -անմեղ
    Հիվանդ -առողջ
    Ուժեղ –թույլ
    Պառավ –ջահել
40. Շարունակի՛ր ըստ օրինակի.
    Օրինակ՝ ցավ-ցավել
    Հիվանդ – հիվանդանալ
    Դող – դողալ
    Նախաճաշ – նախաճաշել
    Քրտինք – քրտնել
    Հագուստ – հագուստ
    Նկար- նկարել
    Երգ- երգել
    Կառույց- կառուցել

1. Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը:

6 x 6 + 6 : 6 =37

60 : 6 – 42 : 7 =16

36 : 6 + 64 : 8 =100

9 x 9 – 4 x 9 =117

9 : 9 + 27 : 9 =4

63 : 9 + 45 : 9 =12

    2. Լուծի՛ր խնդիրները։

ա/ 7 տետրի համար Աննան վճարեց 280 դրամ: Անին որքա՞ն պետք է վճարի այդ նույն տետրից 8 հատ գնելու համար:  280:7=40

բ/Հայկի մտապահած թիվը 70 անգամ փոքր է 280-ից, իսկ Արամի մտապահած թիվը 20 անգամ մեծ է Հայկի մտապահած թվից: Ո՞ր թվերն են մտապահել Հայկը և Արամը:  հայկ 4 արամ 20а      

3. Համեմատի՛ր:

452+30 > 452+20

452-30 < 552-20

353+40 > 353+30

353-40 > 353-30

1. Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը:

40: 5 + 64: 8=16

72: 8 + 16 : 8 + 8: 8 =18

15: 5 + 50: 5=13

 5: 5 + 30: 5 + 25 : 5 =12

45: 9 + 27: 9=8

 18: 9 + 63 : 9 + 9: 9 =10

•  Հաշվի՛ր:

400×20=8000

60×50=3000

80×40=3200

9×50=4500

700×5=3500

200×90=18000

700×40=28000

600×70=42000

90×800=72000

• Հաշվի՛ր:

914-147=767

481-147=336

354-178=176

647-199=528

478+147=625

647+147=794

658+179=837

354+149=503

• Որքա՞ն դրամ պետք է վճարել 5 կգ լոլիկի և 4 կգ վարունգի համար, եթե 1 կգ լոլիկն արժե 90 դրամ, իսկ 1 կգ վարունգն արժե 70 դրամ։

Լուծում 90×5=450  70×4=280 450+280=730

Պատ՝.  730

• Մեծ տուփի մեջ կա 40 ձու, փոքր տուփի մեջ կա 20 ձու։ Քանի՞ ձու կա 5 փոքր և 4 մեծ տուփի մեջ։

Լուծում  40×5=200    20×4=80 200+80=280   

Պատ․  280՝

Հին ժամանակներում ,երբ առևտուր էին անում ,գումար չկար ։Առևտրի ոլորտում ,երբ ինչ որ բան էր անհրաժեշտ մի ապրանքը փոխանակում էին մյուսով։Այդ եղանակը կոչվում էր բարտեր։Ավելի ուշ ի հայտռ են եկել մետաղադրամները ,արծաթը ,ոսկին որպես փոխանակման միջոց ,որից հետո 1993 թվականին ծագեց ՀՀ դրամը։Առաջին Հայկական թղթադրամներն էին՝ 10,25,50,100,200,500,1000,5000։Հայկական դրամի խորհրդանշանը (֏) ստեղծվել է 1995 թվականին որպես Հայաստանի ազգային արժույթի խորհրդանիշ։Դրամ բառը ծագում է ,,դրախմա,, հունական բառից, որը նշանակում է փող։Այժմ գումարը պահվում է ՀՀ բանկերում։Գումարը կանխիկացնում են բանկոմատների միջոցով ,հավաքելով անհատական ծածկագիրը կամ Pin կոդը։Գնումները իրականացվում են նաև Online տարբերակով ,հավաքելով քարտի վրայի թվերը և քարտի հետըևի կողմում գրված CVV եռանիշ կոդը։Չի կարելի տրամադրել քարտի տվյալները ոչ մեկին։

Պարագիծը պատկերի ողջ եզրի երկարությունն է։

Պարագիծը նշանակում ենք լատինական P տառով։

Ուսումնասիրենք հետևյալ պատկերների պարագծերը․

Եռանկյուն

 

Հիշի՛ր․ եռանկյունը ունի 3 կողմ և 3 անկյուն։

Եռանկյան պարագիծը հավասար է նրա բոլոր կողմերի գումարին։

Խնդիր 1․ Եռանկյան կողմերը հավասար են՝ 15 սմ, 20սմ, 15 սմ։

Գտի՛ր եռանկյան պարագիծը։

Լուծում՝ 15+20+15=50

Պատասխան՝ 50

Խնդիր 2․ Եռանկյան պարագիծը հավասար է 60 սմ։ Գտիր կողմերի երկարությունը, եթե բոլոր կողմերն իրար հավասար են։

Լուծում՝ 60×3=180

Պատասխան՝ 180

Քառակուսի

Հիշի՛ր․ քառակուսու բոլոր կողմերը իրար հավասար են։

Քառակուսու պարագիծը հավասար է կողմի քառապատիկին։

Քառապատիկ՝ x4

Խնդիր 1․ Քառակուսու կողմը 25 սմ է։ Գտի՛ր քառակուսու պարագիծը։

Լուծում՝ 3×25=75

Պատասխան՝ 75

Խնդիր 2․ Քառակուսու պարագիծը հավասար է 88 սմ։

Գտիր կողմերի երկարությունը։

Լուծում՝  88×4=352

Պատասխան՝ 352

Գրի՛ր յուրաքանչյուր խնդրից ևս 1 օրինակ։

Քառակուսու պարագիծը 300 սմ է քանի սմ է ամբողչը միասին։

պատ․1200                                300

                                                                    300

                300

                                         300                                                  

Եռանկյունիու պարագիծը 1500 սմ է։ Քանի՞ սմ է բոլորն միասին։

                          1500                                 1500 

                                      1500

                     լուծում․ 1500×3=3500
                     պատ․  3500

Սևուկ ամպեր վար եկան
Օրան, օրան,
Սարի վրա շար եկան։
Ծագեց առավոտ
Պաղեց, սառավ օդ։
Տեղաց անձրև մաղ տալով,
Մարմանդ-մարմանդ,
Հոգնած տերև շաղ տալով։
Երկիր քուն դրավ,
Եվ թռչուն թռավ։
Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Գրի՛ր պակասող բառերը:
   Սևուկ անպեր վար եկան
   Օրան, օրան,
   Սարի վրա շար եկան։
   Ծագեց առավոտ
   Պաղեց, սառավ օդ։
   18
   Երկիր քուն դրավ,
   Եվ թռչունթռավ։
2. Կազմի՛ր «աշնանային» բառակապակցություններ:
   գեղեցիկ _ տերև
   _
3. մեծ -ամպ
   սառը _ օդ
   տաք _ եղանակ
   լավ __ օր
4. Պատմի՛ր դպրոցի պարտեզում ապրող աշնան մասին: Նկարի՛ր պարտեզի
   աշունը և տեղադրի՛ր բլոգում։